Chcesz zatrudnić w swojej firmie obywatela Ukrainy? Ze względu na wojnę trwającą na Ukrainie zostały wprowadzone szczególne przepisy, które ułatwiają obywatelom tego kraju legalny pobyt i pracę w Polsce. Sprawdź, na czym polega ogólny dostęp do rynku pracy dla obywateli Ukrainy.
Kto może legalnie pracować w Polsce
W Polsce może pracować obywatel Ukrainy, który:
- przebywa legalnie w Polsce i ma ważny tytuł pobytowy albo
- przybył legalnie na terytorium Polski w okresie od 24 lutego 2022 roku z terenu Ukrainy i deklaruje zamiar pozostania w Polsce
Obywatela Ukrainy można zatrudnić na podstawie umowy o pracę lub umowy‑zlecenia .
Zgodnie z Ustawą z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa przez określenie obywatel Ukrainy rozumie się także małżonka obywatela Ukrainy, który nie ma obywatelstwa ukraińskiego, o ile przybył na terytorium Polski z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa.
Pamiętaj! Małżonek obywatela Ukrainy, który nie ma obywatelstwa ukraińskiego, o ile przybył do Polski z Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, przebywa legalnie w Polsce i w związku z tym przysługuje mu prawo do legalnego zatrudnienia na podstawie zgłoszenia złożonego przez pracodawcę.
- zezwolenie na pobyt stały
- zezwolenie na pobyt czasowy
- paszport w przypadku wjazdu i pobytu na terytorium Polski w ruchu bezwizowym
- zaświadczenie o korzystaniu z ochrony czasowej wydane przez Urząd do Spraw Cudzoziemców.
Obywatele Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Polski z terytorium Ukrainy w okresie od 24 lutego 2022 roku, korzystają z ochrony czasowej.
Ich pobyt jest legalny przez 18 miesięcy – licząc od 24 lutego 2022 roku (niezależnie od daty rzeczywistego przekroczenia granicy) – czyli do 23 sierpnia 2023 roku.
Termin, do którego od 24 lutego 2022 roku obywatelom Ukrainy przysługuje prawo wjazdu do Polski na szczególnych zasadach, zostanie określony w odrębnych przepisach.
Jak potwierdzić legalność wjazdu do Polski
Osoby z Ukrainy, które przybyły do Polski w okresie od 24 lutego 2022 roku i chcą legalnie przebywać w Polsce, powinny mieć stempel w paszporcie lub innym dokumencie podróży, umieszczony przez polską Straż Graniczną. Stempel potwierdza legalne przekroczenie granicy wraz ze wskazaniem daty.
Jeżeli jesteś:
- obywatelem Ukrainy, który przybył do Polski z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa
- obywatelem Ukrainy posiadającym Kartę Polaka, który przybył na terytorium Polski w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainyi twój wjazd nie został zarejestrowany przez komendanta placówki Straży Granicznej podczas kontroli granicznej, złóż wniosek o nadanie numeru PESEL nie później niż 60 dni od dnia wjazdu do Polski.
Na tej podstawie twój pobyt w Polsce zostanie zarejestrowany i będzie legalny.
Jak uzyskać PESEL
Obywatel Ukrainy, który legalnie wjechał do Polski w okresie od 24 lutego 2022 roku z terytorium Ukrainy, otrzyma PESEL po złożeniu wniosku w dowolnym urzędzie gminy na terytorium Polski.
Wniosek może wypełnić wnioskodawca albo pracownik urzędu na podstawie danych podanych przez wnioskodawcę. Wniosek trzeba:
- własnoręcznie podpisać
- złożyć na piśmie w urzędzie gminy
- złożyć osobiście.
- imię (imiona) i nazwisko oraz nazwisko rodowe
- obywatelstwo
- numery PESEL rodziców, o ile zostały nadane i są znane
- datę, miejsce i kraj urodzenia
- płeć
- datę wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
- datę złożenia wniosku
- adnotację o tym, czy odciski palców zostały pobrane.
Wypełnij wniosek:
Ważne! Jeżeli chcesz, żeby został dla ciebie założony profil zaufany, podaj we wniosku o nadanie numeru PESEL:
- adres poczty elektronicznej
- numer telefonu komórkowego
- zgodę na wprowadzenie danych do rejestru danych kontaktowych osób fizycznych
- zgodę na potwierdzenie profilu zaufanego.
Zrób to koniecznie, jeśli myślisz o założeniu w Polsce firmy. Mając profil zaufany, będziesz mógł zarejestrować działalność online, na Biznes.gov.pl.
- potwierdzić swoją tożsamość w systemach elektronicznej administracji
- podpisać dokument podpisem zaufanym.
Profil służy tylko do kontaktów z administracją publiczną, czyli urzędami lub ministerstwami.
Przeczytaj więcej o profilu zaufanym i podpisie zaufanym.
Zatrudnienie na podstawie stempla
Nowe zasady zatrudniania obywateli Ukrainy dotyczą również osób, które jeszcze nie mają tytułu pobytowego, ale przed 24 lutego 2022 roku rozpoczęły procedurę uzyskania takiego tytułu.
Ich pobyt na terytorium Polski jest legalny od dnia złożenia wniosku:
- o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy
- o przedłużenie wizy Schengen lub wizy krajowej
- o udzielenie zezwolenia na pobyt stały i zgody na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej
do dnia, w którym decyzja w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy stanie się ostateczna.
W takim wypadku wojewoda umieszcza w dokumencie podróży obywatela Ukrainy odcisk stempla potwierdzającego złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, wniosku o przedłużenie wizy Schengen lub wizy krajowej albo wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt stały lub pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej.
Taki odcisk jest również tytułem pobytowym.
Zasady przedłużania ważności tytułów pobytowych
Jeżeli ostatni dzień legalnego pobytu obywatela Ukrainy w Polsce na podstawie:
- wizy krajowej lub
- zezwolenia na pobyt czasowy
przypada w okresie od 24 lutego 2022 roku, okres ważności tych tytułów pobytowych ulega przedłużeniu do 31 grudnia 2022 roku.
Jeżeli ostatni dzień legalnego pobytu obywatela Ukrainy w Polsce:
- na podstawie wizy Schengen wydanej przez organ polski
- na podstawie wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen
- na podstawie dokumentu pobytowego, o którym mowa w artykule 1 ust. 2 lit. a Rozporządzenia Rady (WE) nr 1030/2002 wydanego przez inne państwo obszaru Schengen, albo innego dokumentu pobytowego wydanego przez organ tego państwa, uprawniającego do podróży po terytorium innych państw obszaru Schengen
- w ramach ruchu bezwizowego
przypada w okresie od 24 lutego 2022 roku, a pobyt ten rozpoczął się przed tym dniem, jego pobyt uznaje się za legalny przez okres 18 miesięcy.
- wiz
- zezwoleń wydanych do czasu rozpatrzenia wniosku o dokument pobytowy lub wniosku o azyl
- upoważnień na okres pobytu nieprzekraczający 6 miesięcy, wydanych przez państwa członkowskie niestosujące przepisów art. 21 Konwencji wykonawczej do Układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 roku.
Jeżeli ostatni dzień okresu ważności:
- kart pobytu
- polskich dokumentów tożsamości obywatela Ukrainy
- dokumentów „zgoda na pobyt tolerowany”
– wydanych obywatelom Ukrainy – przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 roku, ulega on przedłużeniu o 18 miesięcy.
Jak legalnie zatrudnić obywatela Ukrainy
Możesz legalnie zatrudnić obywatela Ukrainy lub małżonka obywatela Ukrainy, o ile jego pobyt na terytorium jest legalny.
Wystarczy, że w ciągu 14 dni od daty podjęcia pracy poinformujesz właściwy powiatowy urząd pracy – właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania pracodawcy. Musisz to zrobić elektronicznie na portalu praca.gov.pl
Ta procedura dotyczy zarówno obywateli Ukrainy, którzy wjechali do Polski 24 lutego 2022 roku lub później, jak i osób, które przebywają legalnie w Polsce na innej podstawie (na przykład zezwolenia na pobyt czasowy).
Pamiętaj! Pracownik z Ukrainy zatrudniony na podstawie zgłoszenia do powiatowego urzędu pracy może swobodnie zmienić pracodawcę. W okresie 18 miesięcy (licząc od 24 lutego 2022 roku) może pracować na podstawie ogólnego dostępu do rynku pracy dla obywateli Ukrainy.
Co trzeba podać w zgłoszeniu do urzędu pracy
W zgłoszeniu podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy do powiatowego urzędu pracy musisz podać:
- informacje dotyczące podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi
- dane osobowe cudzoziemca
- informacje dotyczące wykonywanej pracy.
Informacje dotyczące podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi:
- nazwa albo imię (imiona) i nazwisko
- adres siedziby albo miejsca zamieszkania
- numer telefonu lub adres poczty elektronicznej o charakterze służbowym
- numery identyfikacyjne NIP i REGON (w przypadku podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą) albo numer PESEL (w przypadku osoby fizycznej)
- numer wpisu do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia – w przypadku podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi, prowadzącego agencję zatrudnienia świadczącą usługi pracy tymczasowej
- symbol PKD i opis wykonywanej działalności związanej z wnioskiem o wydanie zezwolenia na pracę.
Dane osobowe cudzoziemca:
- imię (imiona) i nazwisko
- data urodzenia
- płeć
- obywatelstwo
- rodzaj, numer i seria dokumentu podróży lub innego dokumentu stwierdzającego lub pozwalającego ustalić tożsamość i państwo, w którym wydano ten dokument
- numer PESEL – o ile został nadany.
Informacje dotyczące wykonywanej pracy:
- rodzaj umowy pomiędzy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy a obywatelem Ukrainy
- stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy
- miejsce wykonywanej pracy.
Uwaga! Jeśli już wcześniej zatrudniałeś lub zatrudniasz obywatela Ukrainy, to nie musisz w żaden sposób potwierdzać legalności jego pracy. Jeśli ten pracownik będzie chciał zmienić pracodawcę, nie potrzebuje ani zezwolenia na pracę ani oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi.
Jakie obowiązki ma pracodawca
Pamiętaj, że dotyczą cię wszystkie obowiązki związane z zatrudnieniem, czyli:
- wynagrodzenie wypłacane cudzoziemcowi nie może być niższe niż płaca minimalna lub minimalna stawka godzinowa
- musisz zawrzeć z obywatelem Ukrainy umowę pisemną, która uwzględnia warunki zawarte w oświadczeniu
- zanim podpiszesz umowę z cudzoziemcem, przedstaw mu tłumaczenie umowy na język dla niego zrozumiały
- zgłoś pracownika do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w ciągu 7 dni od dnia podjęcia przez niego pracy.
Na podstawie zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych ZUS twój pracownik ma prawo do:
- świadczeń w razie choroby bądź wypadku przy pracy
- świadczeń z tytułu macierzyństwa
- bezpłatnego korzystania ze służby zdrowia (nie dotyczy umów o dzieło).
Jak szukać kandydatów do pracy
Jeśli chcesz zatrudnić obywatela Ukrainy do pracy w Polsce, a nie masz żadnego kandydata albo nie znasz takich osób, możesz zgłosić swoją ofertę pracy do powiatowego urzędu pracy.
Sprawdź, jak zgłosić ofertę pracy | Biznes.gov.pl – Serwis informacyjno-usługowy dla przedsiębiorcy.
Pamiętaj, aby w komentarzach/uwagach w formularzu zgłoszeniowym dopisać: „oferta dla obywatela Ukrainy”.
Wtedy urząd pracy skieruje twoją ofertę w pierwszej kolejności do tej grupy osób poszukujących pracy.
Podstawa prawna
- Art. 1-4, 22, 42Ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa
- Art. 87, 88z, 88zaUstawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
Źródło artykułu: biznes.gov.pl